İlahi Komedya ya da orijinal adıyla La Divina Commedia, Dante Alighieri‘nin en önemli eseridir. İtalyanca yazılmış olan eserin hangi tarihte yazılmış olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte, araştırmacılar, 1300-1308 yılları arasında yazılmış olabileceği üzerinde durmaktadırlar. Eser, Paradise (Cennet), İnferno (Cehennem) ve Purgatorio (Araf) olmak üzere üç bölümden oluşur. Araf ve Cennet adlı bölümlerde 33, Cehennem’de ise 33 şarkı bulunmaktadır.
İlahi Komedya: Konusu, içeriği
İlahi Komedya, özet olarak, kısaca, ruhların ölümden sonraki serüvenini tasvir etmek amacıyla kaleme alınmıştır. Dante, eserde ruhlar âlemine bir seyahat etmektedir. Yolculuk, Hz İsa’nın doğum yıl dönümünde başlar ve yedi gün sürer. Dante, çıkmış olduğu bu yolculukta karanlık bir ormanda kaybolmuştur. Sabaha karşın üstünde bir ışığın parıldadığı bir tepeye ulaşır. Ancak tam da bu sırada pars, aslan ve kurt tarafından yolu kesilir. Eserde kurt, cimriliği; aslan, gururu; pars ise arzuyu, hevesi temsil etmektedir. Dante bu vahşi hayvanlardan korkar ve o anda karşısına Latin şairi Virgilius çıkar. Dante, Virgilius’un öncülüğünde Araf ve Cehennem’i dolaşır.
İlahi Komedya, alegorik bir eserdir. Yazar, karanlık bir ormanda yolunu kaybettiğini ifade etmektedir. Yolculuğun başlangıç noktası da tam olarak burasıdır. Karanlık bir orman tasviri, aslında, o dönemdeki İtalya’nın siyasi ve sosyal açıdan yaşadığı karışık ve sıkıntılı zamanları sembolize eder. Sabaha doğru ışıklı tepeye ulaşmasını engelleyen cimrilik, gurur ve arzu da insanların henüz dünyadayken kurtulmaları gereken unsurları temsil eder.
İlahi Komedya, “Cehennem” isimli bölümle başlar. Eserde Cehennem dokuz tabakadan oluşmaktadır. Burada Tanrı’nın varlığı ve birliğine inanmayan şair ve filozoflar, lüks ve keyif düşkünleri, şehvet ve tutkularına yenik düşenler, tembeller, savurganlar, zalimler, katiller, dinden çıkmış olanlar Tanrı’ya karşı suç işleyenler, intihar edenler, falcılar, hırsızlar, vs. vardır.
Eserin ikinci bölümü ise “Araf”tır. Araf, işlenen suçların çeşidine göre sekiz tabakaya ayrılmıştır. Savurganlar, kıskançlar, kibirliler, öfkeli kimseler, şehvet düşkünleri vs. Araf’ta çeşitli cezalara tabi tutularak, azap çekerler.
Eserin üçüncü bölümü “Cennet” ise, Araf’ın son tabakasıdır. Cennet, ruhların günahlarından arındıktan sonra geldikleri yerdir. Araf ve Cehennem’i Virgilius’un eşliğinde dolaşan Dante, Cennet’e ulaşır. Ancak bu noktadan sonra Virgilius, ona eşlik edemez; çünkü Cennet’e girmeye hakkı yoktur. Cennet’te onu, Beatrice’ye teslim eder. Cennet, dokuz tabakaya ayrılmıştır. Dokuzuncu katta Tanrı vardır ve burada billurdan bir köşk içindedir.
İlahi Komedya’da Dante, sıradan bir insanı; Virgilius, aklı; Beatrice ise imanı, teslimiyeti temsil etmektedir.
İlahi Komedya’dan bir örnek
Eserin ilk bölümü olan “Birinci Kanto”da yazar, hayat yolunun ortasında kendisini karanlık bir ormanın içinde bulduğunu ve yolunu kaybettiğini dile getirmektedir:
Birinci Kanto
Hayat yolu ortasında kendimi
Karanlık bir orman içinde buldum
Anladım yolumu kaybettiğimi.
Aklıma geldikçe hâlâ korktuğum,
Bu yabani, haşin, büyük ormanı
Anlatırken bile ürperiyorum.
Ölümden daha korkunç buldum onu,
Ama başka şeylerde vardı,
Söyleyeyim onların ne olduğunu.
Doğru yoldan saptığım zamanlardı,
Bilmiyorum nasıl girdim oraya,
Uykudaydım, uykum derin, ağırdı.
İçimi korkuya salan bir saha,
Sonlarına doğru bir tepe yüksek,
Baktım orada şöyle bir yukarıya.
İnsana doğru yolu göstererek
Gece derin, karanlık, üzüntülü
Koca dağ doruktan eteğine dek.
Gece derin, karanlık, üzüntülü
Kalbimi dolduran korku bir anda
Hafiften şöyle bir durdu, çözüldü.
Denizden karaya soluk soluğa
Çıkanlar karanlık sulara doğru
Geri dönüp dönüp nasıl bakarsa,
Hâlâ kaçan ruhum -şaşkın, korkulu-
Canlıların asla geçemediği
Bir yola doğru öyle bakıyordu.
Vücudumu dinlerdim bir iyi,
Sonra gene ıssız yola koyuldum,
Duran bir ayağım aşağıda idi.
Kaynakça:
- Kolcu, Ali İhsan (2013), Batı Edebiyatı, Salkımsöğüt Yay., Erzurum.
 Dante Alighieri tarafından yazılmış olup, ruhların ölümden sonraki serüvenini tasvir etmek amacıyla kaleme alınmıştır.){kind=link}