Psikoloji Nedir?

Psikoloji nedir? İnsanları anlamak zordur; çünkü insan davranışları karmaşıktır ve sürekli değişim göstermektedir. İnsanların davranışlarını değerlendirirken tek yönlü bir değerlendirme yapmak doğru bir tutum değildir; bu davranışlar, çok yönlü bir şekilde ele alınmalı ve incelenmelidir. İşte bu hususta karşımıza psikoloji (ruhbilim) bilimi çıkmaktadır. Bu yazımızda ele alacağımız bu bilim dalı, insanların ruhsal problemlerini çok yönlü bir şekilde inceleyerek, bu sorunların nedenlerini ortaya koymaya çalışmaktadır.

Psikoloji nedir? Psikolojinin konusu

Psikoloji, Yunanca iki kelimenin, yani, “psyche” ve “logos” kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Pysche, ruh; logos ise, bilgi manasına gelmektedir. Dolayısıyla ruh ve bilgi kelimelerinin bir araya gelmesi, “ruh bilgisi” anlamını vermektedir. Psikoloji kelimesi, Yunanca, ψυχολογία şeklinde yazılmakta olup, kelimenin başında yer alan ψ (y) harfi, psikolojinin simgesi olarak kullanılmaktadır.

Psikoloji, ortaya çıktığı ilk dönemlerde bağımsız bir bilim değildi. ilk olarak felsefenin bir dalı olarak meydana geldiğini söyleyebiliriz. Felsefe ve psikolojinin bireyi anlamak, onun iç dünyasını algılamaya çalışmak, insana yararlı olmak aşamalarında birbirlerine denk düştüğünü ifade edebiliriz; ancak bu iki bilim dalının bilgiyi kavrama, inceleme ve ele alış biçimi farklılık göstermektedir. Çünkü psikoloji, bilimsel yöntemlerle, deney ve gözlemlere dayalı olarak, nesnel bir biçimde bireyi ele alırken; felsefe ise, düşünürün kendi fikirlerine yer vermesiyle oluşan, öznel bir düşünce faaliyetidir. Örneğin; felsefe, “ruh var mıdır?“, “ruh ölümsüz müdür?” vb. sorular sorarak, bu sorulara cevap ararken; psikoloji ise, ruhsal bozuklukları bilimsel yöntemlerle inceleme altına alarak, bu bozuklukların sebeplerini, oluş nedenlerini ortaya koyar, ve yine bilimin olanakları dahilinde bu bozuklukları tedavi etmeye çalışır.

Psikoloji, ilk ortaya çıktığı dönemlerde yalnızca bireyin iç dünyasına yönelmiştir ve insanın yaşamış olduğu bir durum ya da başına gelen bir olay karşısında nasıl bir tutum izlediğinden daha çok, neler düşündüğünü inceleme altına almıştır. 20. asra gelindiğinde ise psikoloji, bireyin iç dünyasına eğilmesinin yanında, tutum ve davranışlarını da inceleme konusu etmiştir.

20. yüzyıldan günümüze değin psikoloji, “insanların, hayvanların davranışlarını ve düşünsel süreçlerini inceleyen bir bilim dalı” olarak tanımlanmaktadır.

Psikolojinin bireyi çok yönlü bir şekilde inceleme altına aldığına yazımızın başında değinmiştik. Gerçekten de psikoloji; zekâ, davranış, algılama biçimi, düşünüş ve duyuş tarzı vb. pek çok alanda insanı dönemin şartlarını da göz önünde bulundurarak bilimsel yöntemler dahilinde tetkik etmektedir.